Με την χρήση της ασφαλιστικής κάλυψης Warranty & Indemnity oι
συγχωνεύσεις και εξαγορές (Σ&Ε) που αποτελούν ένα από τα βασικότερα
εργαλεία ενίσχυσης της ανταγωνιστικής θέσης και αποδοτικότητας των εταιρειών,
διευκολύνονται και επιταχύνονται.
Το υφιστάμενο μακροοικονομικό περιβάλλον, λόγω των χαμηλών ρυθμών ανάπτυξης
και των μηδενικών επιτοκίων, ευνοεί τις Σ&Ε, γεγονός που αποδεικνύεται από
τον αυξανόμενο όγκο συναλλαγών για το 2015, όπως καταγράφηκε στην έρευνα της
Ernst & Young (M&A Barometer) για την Κεντρική και Νοτιοανατολική
Ευρώπη. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία που προέκυψαν, πραγματοποιήθηκαν
Σ&Ε ύψους 43,1 δισ. δολαρίων, αυξημένες δηλαδή κατά 12% σε σχέση με το
2014 και παρά τη μείωση του αριθμού των συμφωνιών κατά 1,8%.
Η επιτυχία μιας συγχώνευσης ή εξαγοράς εξαρτάται από αρκετές παραμέτρους
όπως η αποτελεσματικότητα των ελέγχων (due diligence) που
στοχεύουν στην αποτίμηση της εταιρείας –στόχου, αλλά και στην επάρκεια
του επιχειρηματικού σχεδίου ανάπτυξης.
Οι εγγυητικές δηλώσεις του πωλητή και η πιθανότητα αθέτησής τους
(Warranties & Indemnities) αποτελούν αντικείμενο ενδελεχών,
εντατικών και, σε αρκετές περιπτώσεις, χρονοβόρων συζητήσεων κατά την
διάρκεια της διαπραγμάτευσης της σύμβασης πώλησης & αγοράς μετοχών (Share
Sale and Purchase Agreement- SPA), ενώ ενδέχεται να αποτελέσουν και βασική
αιτία ασυμφωνίας για την επίτευξη της συναλλαγής. Ο αγοραστής των μετοχών της
εταιρείας-στόχου επιδιώκει την ευρύτερη δυνατή εξασφάλιση εγγυητικών
δηλώσεων, από πλευράς πωλητή, ώστε να αυξήσει την προστασία του, ενώ την ίδια
στιγμή ο πωλητής προτιμά να περιορίσει το εύρος των εγγυητικών
δηλώσεών του, ώστε να μειώσει τον κίνδυνο έγερσης απαίτησης μετά την
ολοκλήρωση της εξαγοράς.
Η ασφάλιση Συναλλακτικών Κινδύνων (Transactional Risk insurance or Warranty& Indemnity insurance) προσφέρει κάλυψη έναντι της οικονομικής ζημίας από
την αθέτηση των εγγυητικών δηλώσεων και αποζημιώσεων στη σύμβαση πώλησης &
αγοράς μετοχών και η χρήση της, ως μέσο γεφύρωσης του χάσματος των αναγκών του
πωλητή και του αγοραστή στις Σ&Ε, υιοθετείται διεθνώς και μάλιστα με
γοργούς ρυθμούς.
Κάλυψη του πωλητή
H ασφαλιστική κάλυψη παρέχεται είτε προς τον πωλητή είτε προς τον αγοραστή.
Το ασφαλιστήριο Συναλλακτικών Κινδύνων Πωλητή (W&I sell-side insurancepolicy) καλύπτει τον πωλητή για ζημία που θα υποστεί από την
(αποδεκτή- valid claim) αξίωση του αγοραστή εναντίον του, για την αθέτηση
των εγγυητικών του δηλώσεων, καθώς και για την υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεων
που απορρέουν από την σύμβαση πώλησης& αγοράς μετοχών. Ο πωλητής
διατηρεί την (νομική) ευθύνη αποζημίωσης του αγοραστή, όπως αυτή
συμφωνείται μεταξύ τους στη σύμβαση πώλησης & αγοράς μετοχών, όταν ο
δεύτερος εγείρει απαίτηση για αποκατάσταση της ζημιάς που έχει υποστεί λόγω
αθέτησης των εγγυητικών δηλώσεων και έως του ορίου ευθύνης που έχει
συμφωνηθεί σε αυτή. Ωστόσο στην περίπτωση της αποδεκτής απαίτησης, ο πωλητής
θα αποζημιωθεί από την ασφαλιστική εταιρεία για το ποσό που υπερβαίνει
αυτό της απαλλαγής (ποσό που καλύπτει ο ασφαλισμένος) συμπεριλαμβανομένων
και των δαπανών υπεράσπισης.
Κάλυψη του αγοραστή
Αντίστοιχη κάλυψη προσφέρει το ασφαλιστήριο Συναλλακτικών Κινδύνων Αγοραστή
(W&I buy-side insurance policy). Εάν ο αγοραστής υποστεί ζημία από την
αθέτηση των εγγυητικών δηλώσεων του πωλητή, έχει τη δυνατότητα να εγείρει
αίτημα αποζημίωσης απέναντί του, αλλά και έναντι της ασφαλιστικής εταιρίας, για
το ύψος της ζημίας που υπέστη, όχι μόνο έως το συμφωνημένο όριο ευθύνης στη
σύμβαση πώλησης & αγοράς μετοχών, αλλά και για το υπερβάλλον ποσό της
ζημίας. Η απαίτηση προς την ασφαλιστική εταιρεία δεν
προϋποθέτει την προηγούμενη έγερση αξίωσης προς τον πωλητή.
Και για τα δύο είδη ασφαλιστηρίων Συναλλακτικών Κινδύνων, η ασφαλιστική
κάλυψη διαμορφώνεται και προσαρμόζεται σε κάθε συναλλαγή σύμφωνα με τις
εξασφαλίσεις που παρέχονται και την κατανομή κινδύνων μεταξύ πωλητή και
αγοραστή στη σύμβαση πώλησης & αγοράς μετοχών και για όρια σύμφωνα με
το οριζόμενο όριο ευθύνης του πωλητή και σε συνάρτηση με την αξία συναλλαγής,
αντίστοιχα. Ο ασφαλισμένος -είτε είναι ο πωλητής είτε ο αγοραστής- αναλαμβάνει
ως απαλλαγή τη ζημία που αντιστοιχεί στο ελάχιστο ποσό για την έγερση
αποζημίωσης, σύμφωνα με τη σύμβαση πώλησης& αγοράς μετοχών (De
minimis), το οποίο συνήθως ορίζεται στο 1% έως 3% της αξίας της συναλλαγής. Οι
τυπικές εξαιρέσεις στην ασφαλιστική κάλυψη είναι οι δηλώσεις στη σύμβαση
πώλησης& αγοράς μετοχών (disclosures), τα ευρήματα των ελέγχων (due
diligence report), οι μελλοντοστραφείς εγγυήσεις (forward looking warranties),
η υπο-χρηματοδότηση ιδιωτικών συνταξιοδοτικών προγραμμάτων,ο δόλος και η
σκόπιμη αποσιώπηση ή/και μη-δήλωση από τoν πωλητή (μόνο στην ασφάλιση
Συναλλακτικών Κινδύνων πωλητή).
Τα πλεονεκτήματα
Τα πλεονεκτήματα της ασφάλισης Συναλλακτικών Κινδύνων είναι πολλαπλά
για όλα τα μέρη της συναλλαγής.
• Για τον πωλητή αποτελεί χρήσιμο εργαλείο προστασίας της απόδοσης της
επένδυσης καθώς διαφυλάσσει ακέραιο το τίμημα της πώλησης από άγνωστες
μελλοντικές απαιτήσεις προερχόμενες από την αθέτηση των εγγυήσεων που έχει
παράσχει και επιπλέον το καθιστά άμεσα διαθέσιμο για διανομή, δυνατότητα
ιδιαίτερα σημαντική για επενδυτές ή για όσους επιθυμούν να αποχωρήσουν ή να
διακόψουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα χωρίς εκκρεμείς υποχρεώσεις
(clean exit).
• Επιπλέον, η ύπαρξη ασφάλισης συναλλακτικών κινδύνων για τον πωλητή
αυξάνει το ενδιαφέρον των υποψηφίων αγοραστών,αφού μεγιστοποιεί
την αποζημίωση - σε σύγκριση με τα ποσά που θα ήταν πρόθυμα να
συμφωνήσουν τα μέρη μεταξύ τους ή με το ποσό που θα είχε την δυνατότητα να
καταβάλει ο πωλητής. Στην ουσία, δηλαδή,εξαλείφονται τα πιθανά εμπόδια για την
ολοκλήρωση της συναλλαγής και παράλληλα διασφαλίζονται τα μέλη του διοικητικού
συμβουλίου και οι δανειστές.
• Τέλος, ελαχιστοποιεί προστριβές και διενέξεις που μπορεί να
προκύψουν, αν ο πωλητής εκπροσωπείται από περισσότερα από ένα φυσικά ή
νομικά πρόσωπα και ο αγοραστής αναζητά την από κοινού και εις ολόκληρον
ευθύνη (joint and several liability).
• Αντίστοιχα,για τον αγοραστή, η ασφάλιση συναλλακτικών κινδύνων
(buy-side),εκτός από την δυνατότητα είσπραξης υψηλότερου συνολικού ποσού
αποζημίωσης - σε σχέση με αυτό που έχει συμφωνηθεί κατά τη σύμβαση πώλησης
& αγοράς μετοχών -, παρέχει και διευρυμένη χρονικά κάλυψη.
• Ακόμη, διασφαλίζει την αποζημίωση του αγοραστή, και ανεξάρτητα από την
οικονομική κατάσταση του πωλητή, ενώ αποτελεί απαραίτητο εργαλείο, όταν ο
πωλητής είναι νομικό πρόσωπο που πρόκειται να λυθεί (dissolved), όταν υπάρχει
γεωγραφική διασπορά είτε όταν υπάρχουν περιορισμοί ή πρακτικές δυσκολίες
στην νομική διεκδίκηση αποζημίωσης ( π.χ.αρμοδιότητα δικαστικής αρχής σε
διασυνοριακές συναλλαγές).
• Εν κατακλείδι, η ασφάλιση συναλλακτικών κινδύνων προστατεύει τη
σχέση συνεργασίας μεταξύ αγοραστή - πωλητή ή των θυγατρικών τους,
αφού εξαλείφει τις χρονοβόρες συζητήσεις σχετικά με το εύρος των εγγυητικών δηλώσεων
και το ύψος της αποζημίωσης από πλευράς πωλητή. Η εφαρμογή ενός τέτοιου
ασφαλιστηρίου αποδεικνύεται ιδιαιτέρως χρήσιμη,ειδικά στις περιπτώσεις κατά τις
οποίες η εταιρία που εξαγοράζεται θα συνεχίσει να λειτουργεί ως έχει.
Η κάλυψη στην πράξη
Σε παράδειγμα συναλλαγής πώλησης εμπορικού ακινήτου από Επενδυτική
Εταιρεία Ακινήτων, αξίας εκατό εκατομμυρίων ευρώ (€100.000.000), ο πωλητής
επιθυμεί να διανείμει το τίμημα της πώλησης στη μητρική εταιρεία και προτείνει
ως μέγιστο όριο ευθύνης πωλητή τις επτακόσιες χιλιάδες ευρώ (€700.000). Ο
αγοραστής επιθυμεί την διασφάλιση του και διεκδικεί υψηλότερο όριο. Συμφωνείται
η σύναψη Ασφαλιστηρίου Συναλλακτικών Κινδύνων Αγοραστή (W&I buy-side
insurance policy), του οποίου το κόστος αναλαμβάνει ο πωλητής και η συναλλαγή ολοκληρώνεται
επιτυχώς. Η ασφάλιση συναλλακτικών κινδύνων προστατεύει την επενδυτική εταιρεία
του πωλητή από μελλοντικές απαιτήσεις και συγχρόνως επιτρέπει την άμεση διανομή
του τιμήματος της πώλησης.
Η διαδικασία σύναψης του ασφαλιστηρίου συμβολαίου Συναλλακτικών Κινδύνων
ακολουθεί αυστηρά το χρονοδιάγραμμα της εκάστοτε συναλλαγής και ολοκληρώνεται
συνήθως εντός 15 ημερών από την πρώτη συζήτηση με τον εξειδικευμένο μεσίτη
ασφάλισης Συναλλακτικών Κινδύνων. Ο εξειδικευμένος μεσίτης σχεδιάζει και προσαρμόζει
την ασφαλιστική κάλυψη στις ανάγκες της συγκεκριμένης συναλλαγής,ενώ τόσο ο
ίδιος, όσο και οι ασφαλιστικές εταιρίες, δεσμεύονται με σύμβαση
εμπιστευτικότητας πληροφοριών προκειμένου να αποκτήσουν πρόσβαση στις
αναγκαίες για τη συναλλαγή πληροφορίες.Η έναρξη της ασφαλιστικής κάλυψης
συμπίπτει με την ημερομηνία υπογραφής της συναλλαγής.
Η ασφάλιση Συναλλακτικών Κινδύνων αποτελεί απαραίτητο εργαλείο στην
στρατηγική ανάπτυξη των εταιρειών μέσω συγχωνεύσεων και εξαγορών,καθώς
διευκολύνει τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων,προστατεύει την αξία της
επένδυσης από τις οικονομικές ζημίες της αθέτησης των εγγυητικών δηλώσεων
κατά τη σύμβαση πώλησης & αγοράς μετοχών και διασφαλίζει τα
συναλλακτικά μέρη, διευκολύνοντας παράλληλα την εύρεση
χρηματοδότησης.
Η συνδρομή ενός έμπειρου μεσίτη στον έλεγχο των ασφαλίσιμων κινδύνων και
ευθυνών(due diligent report) που αφορούν στην δραστηριότητας που μεταβιβάζεται
και στον σχεδιασμό εξειδικευμένης κάλυψης των Συναλλακτικών Κινδύνων σε
ανταγωνιστικό κόστος, αποτελεί εργαλείο καταλυτικής ισχύος για τα συμβαλλόμενα
μέρη και σε κάθε περίπτωση διασφαλίζει την ταχεία και ανεμπόδιστη
ολοκλήρωση,ακόμη και της πιο περίπλοκης συναλλαγής.
