Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2017

Οι ασφαλιζόμενοι κίνδυνοι (ρήτρες) συμβολαίων μεταφερόμενου φορτίου

To ασφαλιστήριο συμβόλαιο είναι, όπως ήδη έχει αναφερθεί, ένα αξιόγραφο που δίδει στον κάτοχό του το δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρία που το εξέδωσε, σε περίπτωση ζημίας ή απώλειας των ασφαλιζομένων με αυτό εμπορευμάτων. Ελληνικός τύπος ασφαλιστηρίου δεν υπάρχει και για αυτό χρησιμοποιούμε τον Αγγλικό τύπο ασφαλιστήριου όπως και τις ρήτρες και τους όρους που παρέχει το Ινστιτούτο των Ασφαλιστών του Λονδίνου (InstituteofLondonUnderwriters). Οι ρήτρες αυτές είναι τυποποιημένοι όροι κάλυψης με διεθνή αναγνώριση και εφαρμόζονται στις περισσότερες χώρες του κόσμου, αλλά και όπου υπάρχουν διαφορετικές ρήτρες (ΗΠΑ, Γερμανία) που έχουν βασισθεί πάνω σε αυτές.
Από την 1.1.2009 ισχύουν νέες ρήτρες πιο αναλυτικές και ολοκληρωμένες, οι οποίες είναι γνωστές διεθνώς ως ρήτρες Α, Β και C. Αναλυτικότερα, οι ρήτρες και όροι που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθούν, ανάλογα με την κάθε περίπτωση που εξυπηρετεί τις ανάγκες της μεταφοράς αγαθών, είναι:

INSTITUTE CARGO CLAUSES (C) 1.1.2009 PHTPA ΑΠΛΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ (ΡΗΤΡΑ Γ)

Η ασφάλιση αυτή καλύπτει:
  • απώλεια ή ζημία των ασφαλισμένων που μπορεί εύλογα να αποδοθεί σε φωτιά ή έκρηξη.
  • Προσάραξη, βύθιση ή ανατροπή του πλοίου ή του σκάφους.
  • Ανατροπή ή εκτροχιασμό χερσαίου μεταφορικού μέσου.
  • Σύγκρουση ή επαφή του πλοίου, του σκάφους ή του μεταφορικού μέσου με οποιοδήποτε εξωτερικό αντικείμενο εκτός από το νερό.
  •  Εκφόρτωση του πλοίου σε λιμάνι καταφυγής .
  • Απώλεια ή ζημία που προκαλείτε από θυσία γενικής αβαρίας
  • Εκβολή από τον καπετάνιο.

INSTITUTE CARGO CLAUSES (B) 1.1.2009 PHTPA ΜΕΤΑ ΜΕΡΙΚΗΣ ΑΒΑΡΙΑΣ (PHTPAB)

Η ασφάλιση αυτή καλύπτει:
  • απώλεια ή ζημία των ασφαλισμένων που μπορεί εύλογα να αποδοθεί σε φωτιά ή έκρηξη.
  • Προσάραξη βύθιση ή ανατροπή πλοίου ή σκάφους.
  • Ανατροπή ή εκτροχιασμό χερσαίου μεταφορικού μέσου
  • Σύγκρουση ή επαφή του πλοίου, του σκάφους ή του μεταφορικού μέσου με οποιοδήποτε εξωτερικό αντικείμενο εκτός από το νερό.
  • Εκφόρτωση του πλοίου σε λιμάνι καταφυγής.
  • Σεισμό ηφαιστειακή έκρηξη ή κεραυνό.
  • Απώλεια ή ζημία που προκαλείτε από θυσία γενικής αβαρίας καθώς και περιπτώσεις εκβολής ή αρπαγής από τα κύματα.
  • Είσοδο νερού από θάλασσα, λίμνη ή ποταμό στο πλοίο, το σκάφος, το μεταφορικό μέσο, το εμπορευματοκιβώτιο, ή το χώρο αποθήκευσης.
  • Απώλεια ολόκληρων δεμάτων λόγω πτώσης του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού ή κατά τη φόρτωση τους στο πλοίο ή το σκάφος και την εκφόρτωση τους από αυτά.

Σημείωση: Η διαβροχή από θαλασσινό νερό δεν καλύπτεται για φορτία που είναι φορτωμένα επί του καταστρώματος του πλοίου.

INSTITUTECARGOCLAUSES (A) 1.1.2009 ΡΗΤΡΑ ΚΑΤΑ ΠΑΝΤΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ (ΡΗΤΡΑ Α)

H ρήτρα αυτή αποτελεί την πληρέστερη μορφή κάλυψης. Με αυτήν καλύπτονται ζημίες από οποιοδήποτε κίνδυνο. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως για να ισχύει αυτή η ρήτρα είναι ότι τα ασφαλισμένα αντικείμενα θα πρέπει να είναι καινούργια (όχι μεταχειρισμένα), να είναι συσκευασμένα (εργοστασιακή ή επαγγελματική συσκευασία) και να μην είναι φορτωμένα επί του καταστρώματος του πλοίου (να είναι φορτωμένα κάτω από το κατάστρωμα ή να ευρίσκονται εντός εμπορευματοκιβωτίου/container).

Όπως προαναφέρθηκε, οι τρεις αυτές ρήτρες είναι οι βασικές ρήτρες και εφαρμόζονται σε ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο η κάθε μία ξεχωριστά. Εκτός αυτών υπάρχουν και άλλες πρόσθετες καλύψεις κινδύνων (πρόσθετοι κίνδυνοι), οι οποίοι εφαρμόζονται όχι από μόνοι τους, αλλά με την προϋπόθεση ότι ισχύει μία εκ των δύο πρώτων ρητρών. Ανάλογα λοιπόν με τη φύση του ασφαλιζόμενου φορτίου, τη συσκευασία του, τον τρόπο μεταφοράς του, το ταξίδι, τη χώρα προέλευσης ή προορισμού κ.ά. και εφόσον ισχύει μία εκ των ρητρών (C) ή (Β), είναι δυνατό να γίνει συνδυασμός καλύψεων με πρόσθετους κινδύνους, όπως:

Διαβροχή από γλυκό ή βρόχινο νερό και επαφή με ξένες ουσίες ή άλλα εμπορεύματα.


Καλύπτονται τυχόν ζημίες, που θα προξενηθούν κατά τη διάρκεια της μεταφοράς και θα οφείλονται, όπως αναφέρεται, σε διαβροχή από γλυκό ή βρόχινο νερό ή και αν τα ασφαλισμένα αντικείμενα έρθουν σε επαφή με άλλα αντικείμενα που ευρίσκονται στο ίδιο μεταφορικό μέσο ή container(π.χ. ενδύματα που είναι εντός χαρτοκιβωτίων και λερωθούν από υγρά των οποίων έσπασε ή τρύπησε η συσκευασία, δοχεία, βαρέλια κ.λ.π.).

Καλύπτεται η περίπτωση να χαθούν ή και να μην παραδοθούν ολόκληρα κόλλα/ δέματα και η αξία της αποζημίωσης ανέρχεται στην συνολική αξία του περιεχομένου του κάθε δέματος.

Έλλειμμα και μικροέλλειμμα.

Καλύπτεται ο ως άνω κίνδυνος και επί πλέον η περίπτωση να απολεσθεί μέρος του περιεχομένου του δέματος.

Θραύση (περιλαμβάνει και ζημίες οφειλόμενες σε στρεβλώσεις, εκδορές κλπ).
Ο κίνδυνος αυτός καλύπτεται με την προϋπόθεση ότι τα ασφαλισμένα αντικείμενα θα είναι κατάλληλα και επαρκώς συσκευασμένα.

Διαρροή.

Η κάλυψη αυτή εφαρμόζεται σε υγρά φορτία και καλύπτει τη ροή σε περίπτωση θραύσης της συσκευασίας τους (βαρέλια, δοχεία κ.λ.π.).

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι εκτός όλων των προαναφερόμενων καλύψεων, υπάρχει και μία ακόμη κάλυψη κινδύνου που εφαρμόζεται μόνο σε θαλάσσιες μεταφορές και είναι η πιο απλή μορφή κάλυψης. Πρόκειται για την ΟΛΙΚΗ ΑΠΩΛΕΙΑ TOY ΦΟΡΤΙΟΥ MONO ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΟΛΙΚΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ TOY ΠΛΟΙΟΥ και η οποία καλύπτει την απώλεια του φορτίου λόγω βύθισης και μόνο του πλοίου.

Ασφαλιστήριο δικίνησης εμπορευμάτων (StockThruputCargoPolicy)


Με το συμβόλαιο αυτό καλύπτεται το εμπόρευμα με συμφωνηθέντες όρους κάλυψης με βάση την ρήτρα (Α), με ανώτατο όριο φόρτωσης, με γνωστά τα γεωγραφικά όρια, τα μέσα μεταφοράς και το είδος των μεταφερομένων φορτίων, από την στιγμή που αυτά επέλθουν στη κυριότητα του Ασφαλισμένου. Η κάλυψη παραμένει κατά την διάρκεια των αποθηκεύσεων και συνεχίζει εώς την παράδοση του μέχρι τον τελικό παραλήπτη.

Άλλες ειδικές ρήτρες που εφαρμόζονται, ανάλογα με τη φύση του εμπορεύματος:

Καλύπτεται ο κίνδυνος ζημίας των ασφαλισμένων αντικειμένων από ενέργειες ατόμων που ενεργούν κακόβουλα. Ως επί το πλείστον η ρήτρα αυτή έχει εφαρμογή σε έργα τέχνης.

nstitute Classification Clause 1.8.97. (NEA 1.1.01.).Ρήτρα ταξινόμησης πλοίων.

H ρήτρα αυτή έχει εφαρμογή στη θαλάσσια μεταφορά και αναφέρεται στην ταξινόμηση και την κλάση του πλοίου από αναγνωρισμένο Νηογνώμονα. Για πλοία άνω των 15 ετών και σε συνάρτηση άλλων παραγόντων, όπως της ηλικίας, της σημαίας, του μεταφερόμενου είδους και ακόμα της διαχείρισης του πλοίου, έχει καταρτιστεί πίνακας κλίμακας επασφαλίστρου από τοI.C.C αποδεκτός από όλους του ασφαλιστές διεθνώς.

InstituteReplacementClause 1.1.34.Ρήτρα αντικατάστασης

Εφαρμόζεται συνήθως σε ασφάλιση μηχανημάτων και αναφέρει ότι, σε περίπτωση ζημίας ή βλάβης ή απώλειας μέρους του ασφαλισμένου μηχανήματος, η αποζημίωση θα ανέρχεται μέχρι του ποσού της αξίας αντικαταστάσεως του ζημιωμένου μέρους συν τα έξοδα επισκευής.

Institute Location Clause 26.3.80. Ρήτρα τοπικής συσσώρευσης.


Με τη ρήτρα αυτή ορίζεται η ευθύνη του ασφαλιστή, ως προς το ύψος της αποζημίωσης σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότερα του ενός ασφαλιζόμενα φορτία σε χώρους φόρτωσης, εκφόρτωσης, μεταφόρτωσης ή και εντός οχηματαγωγών πλοίων.

Institute Radioactive Contamination Exclusion Clause 1.10.90Ρήτρα εξαίρεσης της μόλυνσης από ραδιενέργεια.

Εξοφλούνται ζημίες ή απώλειες οι οποίες οφείλονται σε ραδιενεργό μόλυνση.

Institute Extended Radioactive Contamination Exclusion Clause 4.10.02.Ρήτρα επέκτασης της εξαίρεσης ζημιών λόγω μόλυνσης από ραδιενέργεια.


Όπως η προηγούμενη ρήτρα και επιπλέον εξαιρούνται ζημίες ή απώλειες που οφείλονται σε μόλυνση από ιονίζουσες ακτινοβολίες, πυρηνικά καύσιμα και απόβλητα ή και από σχάση αυτών καθώς και από οποιοδήποτε όπλο που χρησιμοποιεί πυρηνική διάσπαση.

CyberRiskExclusionClause 1.1.02. Ρήτρα εξαίρεσης ζημιών από κινδύνους του κυβερνοχώρου.



Εξαιρούνται τυχόν ζημίες ή και απώλειες των ασφαλισμένων αντικειμένων κατά τις φορτοεκφορτώσεις, όταν τα μηχανήματα που τις πραγματοποιούν ελέγχονται μέσω ηλεκτρονικών προγραμμάτων.

Institute Chemical, Biological, Biochemical, Electromagnetic Weapons And Cyber Attack Exclusion Clause 4.10.02.Ρήτρα εξαίρεσης ζημιών από χημικά, βιολογικά, βιοχημικά, ηλεκτρομαγνητικά όπλα και από επιθέσεις στο κυβερνοχώρο.

Οι βασικές ρήτρες (A), (B) και (Γ) σχεδιάστηκαν για να ανταποκριθούν στις ανάγκες κάλυψης γενικών φορτίων, προσφέροντας ένα κοινό τύπο κάλυψης.
Για ορισμένα ειδικά φορτία όμως, η κάλυψη που παρέχεται με αυτές τις ρήτρες δεν ανταποκρίνεται ακριβώς στις ιδιομορφίες των φορτίων αυτών και για αυτό το λόγο μελετήθηκε ιδιαίτερα η κάλυψη τους και στη συνέχεια τυποποιήθηκε σε ρήτρες, ανάλογα με τη φύση του κάθε ειδικού φορτίου. Οι ρήτρες αυτές είναι γνωστές σαν TradesClauses και κατά το μεγαλύτερο μέρος είναι ίδιες με τις βασικές ρήτρες. Οι διαφορές τους αφορούν κυρίως την περίοδο και τον τρόπο κάλυψης.

Αναλυτικότερα ανάλογα με το είδος του φορτίου είναι δυνατόν να εφαρμοσθούν οι ρήτρες:

Για τρόφιμα
• Institute Frozen Food Clauses (A) 1.1.86.
(Excluding Frozen Meat).
• Institute Frozen Food Clauses (C) 1.1.86.
(Excluding Frozen Meat).
• Frozen Food Extension Clauses 1.1.86.
• Institute Frozen Meat Clauses (A) 1.1.86.
(Not Suitable For Chilled, Cooled Or Fresh Meat).
• Institute Frozen Meat Clauses (A) 1.1.86 – 24 Hours Breakdown
(Not Suitable For Chilled, Cooled Or Fresh Meat).
• Institute Frozen Meat Clauses (C) 1.1.86 – 24 Hours Breakdown
(Not Suitable For Chilled, Cooled Or Fresh Meat).
Για υγρά φορτία(υγρά καύσιμα)
• Institute Bulk Oil Clauses 1.2.83.
Για κάρβουνο
• Institute Coal Clauses 1.10.82.
Για έλαια, σπόρους και λίπη
• Institute Fosfa Trades Clauses (A) 1.7.85.
• Institute Fosfa Trades Clauses (B) 1.7.85.
• Institute Fosfa Trades Clauses (C) 1.7.85.
Για κακάο, καφέ, βαμβάκι, λίπη και έλαια όχι χύδην, δέρματα, μέταλλα, ελαιόσπορους, τσάι και ζάχαρη
• Institute Commodity Trade Clauses (A) 5.9.83.
• Institute Commodity Trade Clauses (B) 5.9.83.
• Institute Commodity Trade Clauses (C) 5.9.83.
Για ξυλεία και συναφή
• Institute Timber Trade Federation Clauses 01.04.86

Τέλος, δύο ακόμη ρήτρες, που συναντάμε πολύ συχνά είναι οι:

Institute War Clauses (Cargo) 1.1.82. (Ρήτρα Κάλυψης Πολάμου).

Καλύπτει ζημία ή και απώλεια του ασφαλισμένου αντικειμένου που προκαλείται από:
  • Πόλεμο, εμφύλιο πόλεμο, επανάσταση, εξέγερση, στάση ή κάθε εχθρική από ή και ενάντια σε δύναμη που έχει εχθρικές διαθέσεις.
  • Σύλληψη, κατάσχεση ή κατακράτηση που προέρχεται από τους κινδύνους και τις συνέπειες της προηγουμένης παραγράφου ή και κάθε απόπειρα για τη διάπραξή τους.
  • Εγκαταλειμμένες νάρκες, τορπίλες, βόμβες ή και άλλα εγκαταλειμμένα όπλα.
Institute Strikes Clauses (Cargo) 1.1.82. (PήτρακάλυψηςΑπεργιών).

Καλύπτει ζημία ή και απώλεια του ασφαλισμένου αντικειμένου που προκαλείται από:
  • Ενέργειες από απεργούς ή ανταπεργούς ή από πρόσωπα που μετέχουν σε εργατικές ταραχές, εξεγέρσεις ή πολιτικές ταραχές.
  • Ενέργειες τρομοκρατών ή ατόμων που ενεργούν με πολιτικά κίνητρα.
Όπου εφαρμόζονται οι δύο αυτές ρήτρες, ισχύουν και οι κάτωθι ρήτρες, με την προϋπόθεση ότι ο ασφαλιστής διατηρεί το δικαίωμα να τις ακυρώσει όταν και εφόσον κριθεί σκόπιμο :

•Institute War Cancellation Clause (Cargo) 1.12.82 (Ρήτρα ακύρωσης της κάλυψης πολέμου).

•StrikesCancellationClause (Cargo).(Ρήτρα ακύρωσης της κάλυψης απεργιών).

•Cargo Termination Of Transit Clause (Terrorism) 1.1.02 (Ρήτρα καταγγελίας της διαμετακόμισης (transit) φορτίου, λόγω τρομοκρατίας).

Με τις τρεις αυτές ρήτρες και εφόσον καλύπτονται οι ρήτρες ΠΟΛΕΜΟΥ και ΑΠΕΡΓΩΝ, ο Ασφαλιστής διατηρεί το δικαίωμα να ακυρώσει αυτές τις καλύψεις με την προϋπόθεση ότι τούτο κρίνεται αναγκαίο και επιβεβλημένο. Η ακύρωση των καλύψεων αυτών γίνεται κατόπιν εγγράφου ειδοποιήσεως προς τον ασφαλισμένο και ισχύει επτά ημέρες από την παραλαβή της ειδοποίησης. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, ότι όλες οι ρήτρες και όροι καλύπτουν ζημίες που θα προξενηθούν στα ασφαλιζόμενα αντικείμενα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους από απρόβλεπτα ή τυχαία γεγονότα και\ή ζημίες, που πιθανώς να προκαλέσουν τα ίδια τα ασφαλισμένα αντικείμενα σε τρίτους.