Η Αγγλική Νομοθεσία και Νομολογία που διέπει τις ασφαλίσεις.
Η ασφαλιστική σύμβαση διέπεται κατ’ αρχήν από τις διατάξεις του Ελληνικού Δικαίου. Στην περίπτωση που δίπλα στους Ειδικούς Όρους που χρησιμοποιούνται αναγράφονται σε παρένθεση αντίστοιχοι Αγγλικοί όροι και δεν υπάρχει για αυτούς σχετική Ελληνική Νομοθεσία και Νομολογία, αυτοί ερμηνεύονται σύμφωνα με την Αγγλική Νομοθεσία και Νομολογία.
Ασφαλιζόμενο κεφάλαιο – εμπορεύματα
Το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο διαμορφώνεται σύμφωνα με την πραγματική αξία του εμπορεύματος συν τα διάφορα έξοδα που απαιτούνται για τη μεταφορά (ναύλος, ασφάλιστρα, τελωνειακά κ.α.) συν το ελπιζόμενο κέρδος (InaginaryProfit). Έτσι ως ασφαλιστική αξία δεχόμαστε την αξία του τιμολογίου συν 5-20%, ποσοστό το οποίο έχει καθιερωθεί διεθνώς ώστε να καλύπτει τα διάφορα έξοδα και το προσδοκώμενο κέρδος. Ασφάλιση ανώτερου ποσού από το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο θεωρείται υπερασφάλιση, η οποία απαγορεύεται και ανατρέπει την ασφαλιστική σύμβαση, δηλαδή την αποκατάσταση της ζημίας. Και τούτο διότι είναι δυνατόν να μετατρέψει την αποκατάσταση της ζημίας σε κερδοσκοπική επιχείρηση.
Ασφάλιση μικρότερου ποσού από το ασφαλιζόμενο κεφάλαιο θεωρείται υπασφάλιση και αν δεν αποδειχθεί δόλος, ο ασφαλιζόμενος σε ενδεχόμενη ζημιά ή απώλεια θεωρείται συνασφαλιστής και συμμετέχει αναλογικά στο ύψος της ζημιάς.
Η πολλαπλή ασφάλιση από τον ασφαλιζόμενο απαγορεύεται. Πολλαπλή ασφάλιση εννοούμε όταν ο ασφαλισμένος ασφαλίζεται σε πολλούς ασφαλιστές για το ίδιο εμπόρευμα, ποσό και ταξίδι με σκοπό σε περίπτωση ζημιάς ή απώλειας να αποζημιωθεί ξεχωριστά και από άλλους για τον ίδιο σκοπό.
Οι απαραίτητες Τραπεζικές εργασίες
Η πληρωμή της αξίας του εμπορεύματος (εισαγομένου ή εξαγομένου), μεταξύ του πωλητή και του αγοραστή, είναι δυνατόν να διακανονισθεί μέσω των τραπεζών με τους εξής τρόπους:
Με άνοιγμα πίστωσης:
Η τράπεζα του αγοραστή αναλαμβάνει την υποχρέωση να καταβάλλει στη τράπεζα του πωλητή την αξία του εμπορεύματος στο εξωτερικό, αμέσως μόλις η τράπεζα του πωλητή την ενημερώσει ότι έχει στη κατοχή της και ταχυδρομεί προς αυτή τα φορτωτικά έγγραφα που αναφέρονται στην πίστωση.
Με προέμβασμα:
Είναι η εντολή της τράπεζας του αγοραστή προς την τράπεζα του πωλητή, να καταβάλει σε αυτόν μέρος ή ολόκληρη την αξία του εμπορεύματος. Η εντολή της πληρωμής δίδεται με την προϋπόθεση ότι ο πωλητής προσκόμισε, εντός καθορισμένου χρόνου, τα απαραίτητα φορτωτικά έγγραφα στην τράπεζά του. Καθορίζεται επίσης και η προθεσμία για την φόρτωση και αποστολή του εμπορεύματος.
Έναντι φορτωτικών εγγράφων:
Ο πωλητής, μετά τη φόρτωση του εμπορεύματος, παραδίδει στην τράπεζά του τα φορτωτικά έγγραφα και αυτή εν συνεχεία θα τα αποστείλει ταχυδρομικά στην τράπεζα του αγοραστή. Η τράπεζα του αγοραστή μόλις τα παραλάβει τον ειδοποιεί για να του τα παραδώσει, αφού καταβληθεί η αξία του εμπορεύματος σε αυτή. Την αξία αυτή η τράπεζα του αγοραστή τη καταβάλει στην τράπεζα του πωλητή.
Τα Πιστοποιητικά εξαγωγής
Προκειμένου να πραγματοποιηθεί η εξαγωγή οποιουδήποτε προϊόντος από μία χώρα σε μία άλλη είναι απαραίτητο να συμπληρωθούν μία σειρά εγγράφων. Ορισμένα έγγραφα είναι απαραίτητα για κάθε εξαγωγή, ενώ ανάλογα με το προϊόν, τη χώρα προέλευσης και τη χώρα προορισμού των εμπορευμάτων είναι απαραίτητη η έκδοση και κάποιων άλλων πιστοποιητικών. Ακολουθούν τα σημαντικότερα πιστοποιητικά εξαγωγής:
1. Απόδειξη παραλαβής εγγράφων
2. Κτηνιατρικό Υγειονομικό (ψαρικά, πουλερικά, κρεατοσκευάσματα)
3. Πιστοποιητικό ποιότητας
4. Φυτο/υγείας
5. Εργαστηριακή ανάλυση
6. Πιστοποίηση φυσικοχημικών ιδιοτήτων
7. Κυκλοφορίας εμπορευμάτων
8. Πιστοποιητικό προδιαγραφών
9. Φορτωτική οδικής μεταφοράς (CMR)
10 Εγγύηση μεταφοράς (CarnetTIR)
11 Εγγύηση για μεταφορά με Τ2
12 Κοινοτική Διαμετακόμιση Τ2
13. Πιστοποιητικό Κοινοτικής προέλευσης
14. Διασάφηση εξαγωγής
Οι παραπάνω διαδικασίες είναι αυτές που εφαρμόζονται συνήθως για χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις περισσότερες τρίτες χώρες.
Οι Διεθνείς Όροι Πώλησης
Για την αποστολή εμπορευμάτων από τον προμηθευτή στον παραλήπτη εκδίδονται διάφορα έγγραφα όπως το τιμολόγιο, το κιβωτολόγιο, η φορτωτική κ.α. To τιμολόγιο έχει πολύ μεγάλη σημασία για τον ασφαλιστή, διότι εκτός από την αναγραφή της επωνυμίας του προμηθευτή και του παραλήπτη, του είδους του εμπορεύματος, της συνολικής του αξίας αλλά και της αξίας του ανά μονάδα μέτρησης (π.χ. κιλά ή μέτρα), αναγράφει που ακριβώς παραδίδονται τα εμπορεύματα και ποιος, συνεπώς, έχει έννομο συμφέρον για να ασφαλίσει το εμπόρευμα.
Οι όροι παράδοσης καλούνται Incoterms και ανάλογα με αυτόν που ισχύει κάθε φορά προσαρμόζονται και οι απαιτήσεις, καθώς και οι υποχρεώσεις των μερών. Τα Incoterms δημιουργήθηκαν το 1936 από το ICC (InternationalChamberofCommerce), αναθεωρούνται κάθε 10 χρόνια, ρυθμίζουν την ομαλή λειτουργία και διενέργεια των διεθνών εμπορικών συναλλαγών και είναι αποδεκτά από όλες τις χώρες. Επίσης, προσδιορίζουν τον δικαιούχο της κυριότητας των εμπορευμάτων.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένα από τα συνηθέστερα είδη τιμολογίων:
Ομάδα Ε – Αναχώρηση
Exworks (Εκ του εργοταξίου): Η κυριότητα των εμπορευμάτων περνά στον αγοραστή και όλα τα έξοδα μεταφοράς (από την παράδοση των εμπορευμάτων στην έξοδο του εργοταξίου του πωλητή. πληρώνονται από αυτόν Ο πωλητής έχει υποχρέωση μόνο την παροχή των απαραίτητων εγγράφων, όπως τιμολόγιο, packinglist (ζυγολόγιο) κ.τ.λ. και φυσικά των εμπορευμάτων. Ο ναύλος, η ασφάλεια του φορτίου, τα έξοδα εξαγωγής, οι φόροι, ο εκτελωνισμός (άδειες, διασαφήσεις) των εμπορευμάτων και όποια άλλα έξοδα προκύψουν μέχρι την άφιξη των εμπορευμάτων στην επιχείρηση ή εργοστάσιο του αγοραστή, βαρύνουν τον αγοραστή.
EXWAREHOUSE: Ελεύθερα στην αποθήκη του προμηθευτή. Υπόχρεος για την ασφάλιση είναι ο αγοραστής.
Ομάδα F – Κύρια Μεταφορά Απλήρωτη
FCA – FreeCarrier – Ελεύθερο στο μεταφορέα: Ο πωλητής ευθύνεται μέχρι την ώρα που πραγματοποιείται η παράδοση των εμπορευμάτων στο τελωνείο εξαγωγής με το μεταφορέα που επέλεξε ο αγοραστής και στον τόπο που προσυμφωνήθηκε. Δηλαδή, ο πωλητής πληρώνει όλα τα έξοδα αφότου γίνει ο εκτελωνισμός στο τελωνείο της χώρας του. Από εκεί και ύστερα, ο αγοραστής καλύπτει το ναύλο, την ασφάλιση, τους φόρους, τις όποιες καθυστερήσεις προκύψουν και φυσικά την αξία των εμπορευμάτων.
FAS – FreeAlongsideShip – Ελεύθερο παραπλεύρως του πλοίου: Ο πωλητής είναι υπεύθυνος για την πληρωμή των μεταφορικών εξόδων των εμπορευμάτων μέχρι την πλατφόρμα, η οποία βρίσκεται παραπλεύρως του πλοίου ή στα λεγόμενα burges(ειδικά σκάφη φόρτωσης εντό του λιμανιού). Το λιμάνι στο οποίο φορτώνονται τα εμπορεύματα βρίσκεται στη χώρα εξαγωγής και τα έξοδα εξαγωγής (χειρισμού και αποθήκευσης) πληρώνονται εν μέρει από τον πωλητή. Το υπόλοιπο κόστος καλύπτει ο αγοραστής, όπως και το ναύλο, ασφάλιση, εκτελωνισμό στη χώρα εισαγωγής μέχρι την άφιξη των εμπορευμάτων στο εργοστάσιο του.
FOB – FreeonBoard – Ελεύθερο επί του πλοίου (στο κατάστρωμα): Ο προμηθευτής είναι υπεύθυνος μέχρι να φορτωθεί ρο εμπόρευμα στο πλοίο και από το σημείο αυτό κι ύστερα τα εμπορεύματα θα ταξιδέψουν με ευθύνη του αγοραστή, οπότε υπεύθυνος για τη μεταφορά και ασφάλεια του εμπορεύματος είναι αυτός. Ακριβώς με την ίδια έννοια είναι και τα τιμολόγια FOT(ελεύθερα επί του φορτηγού αυτοκινήτου) και FOR (ελεύθερα επί του τρένου).
Ομάδα C – Κύρια Μεταφορά Πληρωμένη
CFR – CostandFreight – Κόστος και ναύλος: Ο πωλητής είναι υπεύθυνος για την πληρωμή των εξόδων μεταφοράς μέχρι το λιμάνι εισαγωγής, δηλαδή καλύπτει και το ναύλο, ενώ οι υποχρεώσεις του αγοραστή είναι η κάλυψη της ασφάλισης, του εκτελωνισμού (άδειες κ.τ.λ.), φόροι, δασμοί μέχρι το εργοστάσιο του.
CIF – CostInsuranceandFreight – Κόστος, ασφάλιση και ναύλος: Πιο αναλυτικά, ο όρος αυτός σημαίνει ότι ο πωλητής του εμπορεύματος έχει συμπεριλάβει στο τιμολόγιο του, εκτός από την αξία του εμπορεύματος, την ασφάλεια (ασφάλιστρα) και το τίμημα της μεταφοράς (ναύλος).
Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι η συμφωνία μεταξύ προμηθευτή και παραλήπτη είναι να παραδώσει ο πρώτος τα εμπορεύματα στον τόπο που ορίζει ο δεύτερος, οπότε ο προμηθευτής έχει την ευθύνη της μεταφοράς του εμπορεύματος μέχρι να το παραδώσει. Αρα, έννομο συμφέρον ασφάλισης έχει ο προμηθευτής.
CPT – CarriagePaidTo – Μεταφορά πληρωμένη μέχρι… : Ο όρος αυτός συνοδεύεται και από μια τοποθεσία, δηλαδή για παράδειγμα: CPTThessaloniki. Σημαίνει ότι τα έξοδα μέχρι την παράδοση των εμπορευμάτων στην τοποθεσία της χώρας εισαγωγής, όπως η ασφάλιση, ο ναύλος και εν μέρει ο εκτελωνισμός των εμπορευμάτων καλύπτονται από τον πωλητή. Το υπόλοιπο κόστος εκτελωνισμού καλύπτει ο αγοραστής, όπως επίσης και τα έξοδα μεταφοράς από το μέρος που αναφέρεται δίπλα στον όρο ως το εργοστάσιο του.
CIP – CarriageandInsurancePaidTo – Κόστος, Ασφάλιση πληρωμένη μέχρι… : Ο πωλητής έχει τις ίδιες υποχρεώσεις με τον όρο CPT, αλλά θα πρέπει να καλύψει το κόστος μεταφοράς και ασφάλισης σε περίπτωση απώλειας ή ζημίας των εμπορευμάτων μέχρι τον τόπο παράδοσης που έχει ορίσει ο αγοραστής. Ο τελευταίος δε καλύπτει τις άδειες εκτελωνισμού στη χώρα του. Σημειώσατε ότι δίπλα στον όρο αναφέρεται η τοποθεσία που προηγουμένως έχουν συμφωνήσει τα μέρη.
Ομάδα D – Delivery – Παράδοση
DAF – DeliveredAtFrontier – Παραδοτέο στα σύνορα: Τα εμπορεύματα παραδίδονται σε ένα σημείο (που έχει ήδη συμφωνηθεί) στα σύνορα της χώρας εισαγωγής. Ο πωλητής καλύπτει τη μεταφορά των εμπορευμάτων, το ναύλο μέχρι τα σύνορα, καθώς και την ασφάλιση μέχρι εκεί. Ο αγοραστής πληρώνει το υπόλοιπο κόστος ναύλου, ασφάλισης, φόρους, δασμούς, άδειες εκτελωνισμού και όλα τα έξοδα γενικά από τα σύνορα ως το εργοστάσιο του.
DES – DeliveredExShip – Παραδοτέο στο πλοίο: Ο πωλητής είναι υποχρεωμένος να παραδώσει τα εμπορεύματα στο κατάστρωμα του πλοίου στο λιμάνι προορισμού. Καλύπτει και την ασφάλιση, όπως και το ναύλο μέχρι το λιμάνι. Ο αγοραστής εκτελωνίζει τα εμπορεύματα στη χώρα του με δικά του έξοδα και επίσης πληρώνει τη μεταφορά και την ασφάλιση από το λιμάνι προορισμού μέχρι το εργοστάσιο του.
DEQ – DeliveredExQuay – Παραδοτέο στην προκυμαία: Τα εμπορεύματα παραδίδονται στην προκυμαία του πλοίου στο λιμάνι προορισμού με όλα τα έξοδα πληρωμένα συν το δασμό στη χώρα εισαγωγής από τον πωλητή. Ο αγοραστής παραλαμβάνει τα εμπορεύματα από το τελωνείο και καλύπτει τα έξοδα μεταφοράς και ασφάλισης από την προκυμαία ως την αποθήκη του.
DDU – DeliveryDutyUnpaid – Παραδοτέο με μη πληρωμένο δασμό: Όλα τα έξοδα μέχρι την παράδοση των εμπορευμάτων στον τόπο του αγοραστή, πληρώνονται από τον πωλητή. Ο αγοραστής πληρώνει μόνο το δασμό εισαγωγή.
DDP – DeliveryDutyPaid – Παραδοτέο με δασμό πληρωμένο: Ο όρος αυτός υποχρεώνει τον πωλητή να καλύψει όλα τα έξοδα μεταφοράς στο εργοστάσιο του αγοραστή, συμπεριλαμβανομένου και του δασμού εισαγωγής. Ο αγοραστής, σύμφωνα με τον όρο αυτό, πληρώνει μόνο την αξία των εμπορευμάτων.
Από τους παραπάνω 13 όρους παράδοσης κάποιοι χρησιμοποιούνται για όλους τους τύπους μεταφοράς, ενώ κάποιοι για συγκεκριμένους. Οι όροι EXW, CPT, CIP, DAF, DDUκαιDDPχρησιμοποιούνται για κάθε τύπο-μέσο μεταφοράς. Οι όροι FAS, FOB, CFR, GIF, DESκαι DEQχρησιμοποιούνται για θαλάσσιες ή ποτάμιες διεθνείς μεταφορές.
